Unieważnienie wyboru sędziów „dublerów”. Czy Morawiecki je zablokuje?

Według informacji Onetu, nowa większość parlamentarna obawia się, że premier może zablokować publikację uchwał anulujących wybór tzw. sędziów dublerów do Trybunału Konstytucyjnego.

Fot. Wikimedia

Uzasadnione obawy? Przykład Beaty Szydło

Początkowo planowano, że wspomniane uchwały zostaną przegłosowane na pierwszym posiedzeniu nowej kadencji Sejmu jako symbol zmian, które zaszły w parlamencie. Opozycja planowała przegłosować je we wtorek podczas drugiego dnia inauguracyjnego posiedzenia Sejmu X kadencji.

Pojawiły się jednakże wątpliwości, czy uchwały te zostaną w ogóle opublikowane. Powinny one znaleźć się w Monitorze Polskim, który jest oficjalnym dziennikiem urzędowym wydawanym przez premiera. Kontrolę nad nim będzie miał jeszcze przez kilka tygodni Mateusz Morawiecki. Mimo że publikacja uchwał i innych decyzji to obowiązek premiera, w przeszłości Prawo i Sprawiedliwość już ignorowało przepisy w tym zakresie.

Przykładów wcale nie trzeba szukać daleko, bo Beata Szydło w okresie, gdy była Premierem, przez wiele miesięcy wstrzymywała publikację kilku wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Czy publikacja ponownie zostanie zignorowana?

Jeden z posłów Koalicji Obywatelskiej wyraził obawy, że może dojść do powtórzenia sytuacji, w której premier zignoruje obowiązek publikacji uchwał. Posłowie rozważają różne opcje, ale nie są pewni, czy przegłosowanie uchwał w tym momencie jest możliwe.

Cała sytuacja ma swoje korzenie w październiku 2015 roku podczas ostatniego posiedzenia Sejmu VII kadencji. Wówczas posłowie PO-PSL będący wtedy większością wybrali pięciu sędziów Trybunału Konstytucyjnego za pomocą uchwał sejmowych. Wybór ten był możliwy dzięki nowej ustawie o Trybunale Konstytucyjnym z czerwca 2015 roku. Wspomniany akt prawny pozwalał Sejmowi VII kadencji na wybór nowych sędziów, mimo że ich kadencje miały rozpocząć się już po wyborach parlamentarnych w 2015 roku.

Po wyborach, w których większość zdobyło PiS, nowy Sejm natychmiast przystąpił do wprowadzania zmian w Trybunale Konstytucyjnym. Parlament zmienił ustawę o TK, umożliwiając m.in. powtórny wybór sędziów. Podczas nocy z 25 na 26 listopada 2015 roku partia PiS unieważniła uchwały, które doprowadziły do wyboru sędziów podczas poprzedniej kadencji.

2 grudnia 2015 r., Sejm wybrał Henryka Ciocha, Lecha Morawskiego, Mariusza Muszyńskiego, Piotra Pszczółkowskiego i Julię Przyłębską na stanowiska sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Jednak Trybunał Konstytucyjny, pod przewodnictwem Andrzeja Rzeplińskiego orzekł, że przepis, który umożliwił wybór trzech sędziów podczas VII kadencji był zgodny z Konstytucją. Z tego też powodu osoby wybrane później na ich miejsca nie powinny zasiadać w Trybunale.

Sędziowie wybrani na miejsce sędziów wybranych przez poprzedni Sejm to Cioch, Morawski i Muszyński. Pierwsi dwaj zmarli w 2017 roku, zaś ich miejsca zajęli Jarosław Wyrembak i Justyn Piskorski. To właśnie Muszyński, Wyrembak i Piskorski są obecnie określani mianem “dublerów”.

Sejm X kadencji ma wznowić prace we wtorek o godzinie 16,00. Marszałek Sejmu Szymon Hołownia zapowiedział, że podczas bloku głosowań posłowie wybiorą między innymi sekretarzy Sejmu, poselskich członków Krajowej Rady Sądownictwa, skład Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych, a także określą liczbę członków sejmowej Komisji ds. Służb Specjalnych.

2023-11-14

Sebastian Jadowski-Szreder na podst. Onet